Od armat do arcydzieł – nowy rozdział historii dawnego Arsenału Miejskiego
Kiedy książę Władysław Czartoryski w 1874 roku przejął dawny Arsenał Miejski, musiał stawić czoła nietypowemu wyzwaniu. Jak zmienić budynek, który kiedyś składował proch i broń, w elegancką przestrzeń wystawienniczą dla najcenniejszych dzieł sztuki? Ponoć pierwsze lata funkcjonowania muzeum były pełne niespodzianek – wśród antycznych rzeźb i renesansowych obrazów zdarzało się jeszcze znaleźć… zardzewiałe kule armatnie i pozostałości dawnych fortyfikacji. Na szczęście dzisiaj przestrzeń ta jest w pełni dostosowana do roli, jaką miała pełnić – centrum sztuki i historii.
Przebudowa zabytkowego budynku Arsenału to kolejny etap przywracania świetności jednego z najważniejszych obiektów Muzeum Książąt Czartoryskich, położonego tuż przy Bramie Floriańskiej. Ta ikoniczna lokalizacja w samym sercu Krakowa to nie tylko świadek minionych epok, ale także przestrzeń, w której przeszłość i nowoczesność łączą się w jednym, starannie zaprojektowanym obiekcie.
Nowoczesność wpisana w historię
Dawny Arsenał Miejski, będący fragmentem XVI-wiecznych murów obronnych, w swojej historii pełnił różne funkcje – od wojskowego magazynu, przez koszary, aż po muzeum. Jego renesansowy charakter, nadany mu w XIX wieku przez Maurycego Ouradou, dziś został starannie zachowany, a jednocześnie dostosowany do współczesnych wymagań ekspozycyjnych.
W trakcie przebudowy priorytetem było połączenie oryginalnej tkanki historycznej z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi. Elewacja, składająca się z oryginalnej cegły i kamienia, została starannie oczyszczona i zabezpieczona, aby zachować swój autentyczny charakter. Zmieniono również układ przestrzeni wewnętrznej, umożliwiając lepszą prezentację zbiorów sztuki starożytnej.
Funkcjonalność i estetyka na najwyższym poziomie
Nowe wnętrza zostały zaprojektowane tak, aby zapewnić najwyższy komfort zwiedzającym. Elegancki hol wejściowy w którym zaprojektowano muzealny sklepik wykonany z białego kamienia, który doskonale komponuje się z historycznym charakterem budynku. Przestronna sala wystawowa na parterze umożliwia organizację wystaw czasowych, natomiast pierwsze piętro mieści główne ekspozycje Muzeum Czartoryskich.
Architekci zadbali o to, aby w historycznych basztach – Ciesielskiej i Stolarskiej – znalazły się dodatkowe przestrzenie ekspozycyjne, pozwalające na nowoczesną prezentację zbiorów muzealnych. Nowo zaprojektowane poddasze, zostało przeobrażone w nowoczesne biura.
Nowoczesne udogodnienia w historycznym otoczeniu
Mimo że budynek liczy sobie kilkaset lat, dziś spełnia wszystkie wymagania nowoczesnego muzeum. Szklana winda zapewnia pełną dostępność dla osób niepełnosprawnych, a nowoczesne systemy klimatyzacyjne i magazyny muzealne w piwnicach gwarantują najlepsze warunki dla przechowywanych zbiorów. Zadbano również o komfort odwiedzających – w podziemiach znajdują się szatnie oraz zaplecze sanitarne.
Historia, która trwa
Przebudowa dawnego Arsenału Miejskiego to nie tylko modernizacja budynku, ale także kolejny krok w zachowaniu dziedzictwa Krakowa. Dzięki starannie przeprowadzonym pracom konserwatorskim i architektonicznym ten wyjątkowy obiekt może dalej pełnić swoją rolę – miejsca, w którym historia spotyka się ze sztuką, a przeszłość łączy się z nowoczesnością.
Jednak jak na historię Muzeum Czartoryskich przystało, nie mogło zabraknąć zaskakujących epizodów. Gdy wybuchła II wojna światowa, obraz ukryto, by uchronić go przed grabieżą. Podobno, aby nie zwrócić uwagi Niemców, przenoszono go w podszewce płaszcza, a później przechowywano w skrzyni na węgiel. Na ironię losu, mimo tak sprytnej operacji, dzieło finalnie zostało przejęte i trafiło do rezydencji Hitlera, zanim wróciło na swoje miejsce w Krakowie. Dziś, na szczęście, żadne obrazy nie muszą być ukrywane w kufrach czy płaszczach. Dzięki przebudowie, w pełni dostosowanej do nowoczesnych wymogów, Muzeum Czartoryskich może bezpiecznie eksponować swoje unikalne zbiory – w miejscu, gdzie przeszłość wciąż żyje, a każdy zakamarek skrywa opowieść wartą odkrycia.
Projekt przebudowy budynku wykonali architekci Agnieszka Latał, Grzegorz Dresler
Projekt wystawy sztuki starożytnej wykonała architekt Agnieszka Latała
